MAMO, TATO, POĆWICZ ZE MNĄ!
Sprawność aparatu artykulacyjnego naszych dzieci jest bardzo ważna dla wyrazistości wypowiedzi. Wymawianiu poszczególnych dźwięków mowy towarzyszy poruszanie się narządów artykulacyjnych tj.: wargi, język, podniebienie miękkie i żuchwa. Ruchy te muszą być bardzo dokładne, tzn. powinny być wykonane w ściśle określony sposób, a także w danym miejscu jamy ustnej. Na przykład przy realizacji głoski „s” niezbędne jest zbliżenie siekaczy do siebie, co możliwe jest tylko przy prawidłowym zgryzie. Tak więc dla poprawnego artykułowania dźwięków mowy konieczna jest zarówno sprawność, jak i prawidłowa budowa aparatu artykulacyjnego.
Ćwiczenia usprawniające wargi
- Balonik – nadymanie policzków, usta ściągnięte.
- Całuski – cmokamy posyłając do siebie buziaki.
- Niejadek – usta wciągamy w głąb jamy ustnej.
- Zmęczony konik – parskanie wargami.
- Podwieczorek pieska – chwytanie ustami drobnych cukierków, chrupek, kawałków skórki chleba, itp.
- Rybka – powolne otwieranie i zamykanie warg tworzących kształt koła, zęby „zamknięte”
- Świnka – wysuwanie obu warg do przodu, udając ryjek świnki.
- Wąsy – wysuwanie warg jak przy wymawianiu u, położenie na górnej wardze słomki lub ołówka i próby jak najdłuższego utrzymania.
- Drzwi do domu – buzia to domek krasnoludka, a wargi to drzwi do domku. Pokaż jak wargi ściągnięte do przodu, otwierają się i zamykają.
- Straż pożarna – wyraźne wymawianie samogłosek w parach: e o, i u, a u
- Suszarka – utrzymywanie przy pomocy warg słomki, wciąganie powietrza nosem, wydychanie przez słomkę na dłoń (odczuwanie ciepłego powietrza).
- Pojazdy – naśladowanie poprzez wibrację warg warkotu motoru, helikoptera.itp.
Ćwiczenia usprawniające język (pionizacja)
- Dotykamy palcem lub zimną łyżeczką podniebienia tuż za górnymi zębami, nazywając je
zaczarowanym miejscem
,parkingiem
itp.. w którym język (krasnoludek, samochód) powinien przebywać, gdy mamy zamkniętą buzię. - Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, opłatka itp.
- Zlizywanie nutelli, mleka w proszku itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.
- Konik jedzie na przejażdżkę – naśladowanie konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania.
- Winda – otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą – raz do góry, raz do dołu.
- Chomik – wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.
- Malarz – maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.
- Młotek – wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa.
- Żyrafa – ma długą szyję, wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj wyciągnąć język do góry, najdalej jak potrafisz.
- Słoń – ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony.
Ćwiczenia żuchwy
- Zamykanie i otwieranie domku – szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski a, zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom.
- Grzebień – wysuwanie żuchwy, zakładanie i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie.
- Krowa – naśladowanie przeżuwania.
- Guma do żucia – żucie gumy lub naśladowanie.
Ćwiczenia podniebienia miękkiego
- Zmęczony piesek – język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami.
- Chory krasnoludek – kaszlenie z językiem wysuniętym z ust.
- Balonik – nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem.
- Biedronka, parasol, sukienka itp. – przysysanie kolorowych kółeczek poprzez wciąganie powietrza przez rurkę i przenoszenie na obrazek biedronki…
- Śpioch – chrapanie na wdechu i wydechu.
-
Kukułka i kurka – wymawianie sylab:
ku – ko, ku -ko,
uku – oko, uku – oko,
kuku – koko, kuku – koko.
Ćwiczenia policzków
- Nadymanie policzków – „ gruby miś”.
- Wciąganie policzków – „ chudy zajączek”.
- Nabieranie powietrza w usta i zatrzymanie w jamie ustnej, krążenie tym powietrzem, powolne wypuszczanie powietrza.
- Naprzemiennie „ gruby miś” – „ chudy zajączek”.
- Nabieranie powietrza w usta, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego na zmianę.
